Nostalgia

Paul Krugman vừa nhớ lại một kỷ niệm cay đắng năm 1998. Lúc đó Krugman, khi đang được cả thế giới coi là "người hùng" vì đã dự đoán được cuộc khủng hoảng tài chính châu Á, bất ngờ bị biến thành một "kẻ tội đồ" vì đã ủng hộ Mahathir Mohamad áp đặt capital control với "hot money" đầu tư vào thị trường chứng khoán Malaysia. Gần như cả thế giới lên án Mahathir và dự báo kinh tế Malaysia sẽ sụp đổ và không bao giờ ngóc đầu dậy được vì giới đầu tư quốc tế sẽ vĩnh viễn mất niềm tin vào chính phủ Malaysia. Bắt chấp tất cả, Malaysia vẫn áp đặt capital control và đã vượt qua cơn khủng hoảng nhanh nhất, trong khi Thailand và Indonesia đã chìm sâu vào khủng hoảng vì đã "nghe lời" và "nhận tiền cứu trợ" của IMF. Còn bây giờ chính IMF lại khuyến cáo Iceland thực hiện capital control để chống lại khủng hoảng. Mới chỉ 10 năm mà nhận thức đã thay đổi rất nhiều.

Ngược với Krugman, tôi lại có một kỷ niệm khá vui liên quan đến vụ capital control vào thời điểm đó. Số là năm 1999 tôi đang học một môn liên quan đến kinh tế phát triển. Môn học đó yêu cầu sinh viên phải viết 2 bài research essays, bài đầu tôi bị điểm rất thấp. Hỏi kinh nghiệm một số người đi trước tôi được khuyên là nên viết về một topic nào đó controversial và ngược với quan điểm của lecturer, một vị giáo sư rất giỏi. Thế là tôi viết về capital control ở Malaysia vì trên lớp vị giáo sư của tôi chỉ trích capital control rất mạnh, cho dù lúc đó Malaysia đã qua cơn nguy kịch và đang phục hồi rất nhanh. Bài essay của tôi ủng hộ capital control với nhiều arguments khá "ngây ngô", đại loại như cũng coi George Soros là nguyên nhân chính của cuộc khủng hoảng còn IMF bị các chính phủ phương Tây lũng đoạn cố tình làm suy yếu các nước ĐNA. Kết quả tôi được 90% cho bài essay này. Nếu bạn đang học kinh tế (ở nước ngoài) có thể coi đây là một kinh nghiêm đã được kiểm chứng khi phải viết essay.

Update (05/03): Willem Buiter kêu gọi các nước mới nổi và đang phát triển nên áp đặt capital control trong thời điểm này. Lý do vì cần phải ngăn chặn capital outflow, trong khi đằng nào capital inflow cũng rất ít nên sẽ không bị ảnh hưởng mấy.