Negative interest rate

Tôi đã đọc được ý tưởng bắt các ngân hàng trả lãi suất cho số tiền reserve họ gửi trong tài khoản ở Fed nhưng không hiểu lắm. Bây giờ đọc bài này của Robert Hall và Susan Woodward mới vỡ lẽ đó thực ra là một cách central banks có thể tạo ra tình trạng negative interest rate trong một sector đặc biệt.

Nhớ lại hồi tháng 10 năm ngoái Fed đã bắt đầu trả lãi suất cho các khoản tiền reserve của các ngân hàng gửi tại Fed. Đây là điều nhiều central banks khác (BoE, ECB, RBA) đã làm và Fed đã được QH Mỹ đồng ý về mặt nguyên tắc nhưng phải đợi đến năm 2011 mới được thực hiện. Khi TARP được thông qua, QH Mỹ cũng đồng thời cho phép Fed không phải đợi điều này đến năm 2011 nữa vì tình thế khẩn cấp. 

Lúc đó tôi không hiểu lắm tại sao Fed lại cần điều này khi điều mà Fed muốn là các ngân hàng tăng cho vay, nghĩa là giảm reserve. Bây giờ đọc bài của Hall và Woodward mới hiểu rằng Fed sợ inflation. Việc Fed phát hành reserve ra rồi lại giữ lại trong tài khoản của mình bằng cách trả lãi suất cho các ngân hàng chỉ là biện pháp giúp các ngân hàng trấn an các đối tác rằng họ có đủ liquidity nếu xảy ra (wholesale) bankruns. Lúc đó Fed vẫn sợ quá nhiều liquidity trong nền kinh tế sẽ tạo ra inflation, do đó cần chính sách trả lãi suất trên reserve để kiểm soát rủi ro này.

Bây giờ khi nguy cơ lạm phát đã qua đi, Fed có thể sẽ giảm hoặc thậm chí công bố lãi suất âm trên số tiền reserve của các ngân hàng thương mại. Điều này sẽ buộc các ngân hàng phải giảm số reserve của mình bằng cách bơm liquidity ra nền kinh tế (cho vay). Do vậy cái sàn lãi suất zero và vấn đề liquidity trap sẽ được giải quyết. Đây là một vấn đề rất mới trong lý thuyết tiền tệ và là một vũ khí lợi hại của Fed và các central banks có trả lãi suất cho reserve (NHNN VN cũng trả lãi suất thông qua trái phiếu NHNN bắt buộc). Lý thuyết tiền tệ sẽ có một thay đổi căn bản khi central banks không còn chỉ control money base nữa mà còn có ảnh hưởng trực tiếp lên money multiplier.

Một hệ quả quan trọng, theo Robert Hall và Susan Woodward, là Fed có thể sẽ có exit strategy vừa tránh được inflation vừa không làm thị trường hoảng sợ khi phải thắt chặt chính sách tiền tệ theo cách thông thường (tăng Fed funds rate). Tôi đang rất trông đợi John Taylor respond bài viét này.

(Note: Xét trên khía cạnh Fed trả negative interest rate để giữ tiền cho các ngân hàng có lẽ có điểm giống vấn đề negative yield tôi đã đề cập ở đây.)

Update (23/04): Greg Mankiw lập luận rằng chính sách negative interest rate của Hall và Woodward (thông qua fee cho reserves gửi tại Fed) có thể không có tác dụng vì banks sẽ pass chi phí này cho deposit holders, nghĩa là sẽ làm giảm xu hướng gửi tiền mặt vào ngân hàng của người dân.