VCB

Đang điên đầu với bao nhiêu chuyện nhưng không thể không buộc miệng f*** khi đọc tin VCB có lộ trình tăng nợ xấu từ 2.47% lên 3.5%, độc nhất vô nhị trên thế giới. Nói thẳng ra VCB đã giấu nợ xấu bằng hàng tỷ qui định/quyết định/phân loại mù mờ và "chẳng giống ai" để rồi bây giờ phải từ từ thú nhận những khoản nợ xấu đó bằng cái lộ trình kỳ quái kia. Có điều trước đây VCB là 100% state-owned, còn bây giờ đã "cổ phần hóa", nghĩa là những cổ đông đến sau phải chia sẻ số nợ xấu có từ bao năm trước với nhà nước. An outright accounting fraud.

Update (28/4): Tôi không hề phản đối việc các ngân hàng chuyển sang cách tính nợ xấu chính xác hơn theo chuẩn quốc tế, cũng như không chê bai VCB (thực tế tôi cũng tin VCB là một trong những ngân hàng tốt nhất của VN). Điều làm tôi bức xúc là cái "lộ trình tăng nợ xấu" và cách thức trích lập dự phòng khi tỷ lệ nợ xấu "tăng lên". Tôi cho rằng đây là "accounting fraud" vì thực tế không phải nợ xấu tăng lên mà là sự thay đổi của accounting practice dẫn đến những khoản nợ trước kia không phải là xấu bây giờ bị classify thành xấu.

Ai cũng biết tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng quá thấp nếu đánh giá một cách khách quan và theo chuẩn mực quốc tế (cách đây 10 năm các tổ chức quốc tế cho rằng NPL của các SOCB của VN xấp xỉ 10%). Bởi vậy để đảm bảo an toàn, đúng ra VCB và các ngân hàng khác phải trích lập dự phòng, nói cách khác là trừ bớt lợi nhuận, từ trước chứ không phải đến khi chính thức công nhận nợ xấu mới trích lập dự phòng. Điều này đặc biệt quan trọng vì VCB (và các SOCB khác) khi cổ phần hóa phải minh bạch cho các nhà đầu tư biết tỷ lệ nợ xấu thực sự của mình và các quĩ dự phòng hiện hữu để họ tính toán owner equity một cách chính xác. Vì VCB công bố tỷ lệ nợ xấu thấp hơn thực tế các nhà đầu tư có thể đã chào giá cao hơn giá trị thực của VCB. Còn không sau khi thay đổi cách xác định nợ xấu, phần trích lập dự phòng do sự tăng lên ảo này phải được trừ vào phần equity của nhà nước.

Có bạn có thể phản bác VCB không chủ đích như vậy mà vì NHNN thay đổi qui định về NPL và cách thức trích lập dự phòng. Đúng ra ở bên trên tôi phải để VCB trong ngoặc kép với chú thích rằng VCB ở đây phải hiểu là các SOCB và các cơ quan bên trên nó (NHNN, BTC, chính phủ). Cái accounting fraud mà tôi nói đến là của "VCB" chứ không hoàn toàn của VCB. Hay đây là một biện pháp "xã hội hóa" các khoản nợ xấu mà "VCB" đã tích tụ từ khi VN "đổi mới"?