Petrol price

Hai tuần vừa rồi, cứ mỗi lần đi đổ xăng tôi lại thắc mắc tại sao giá xăng cứ tăng liên tục trong khi giá dầu thô giảm liên tục. Hôm nay đọc bài báo này thấy tình hình ở VN cũng hệt như vậy. Sau một hồi tìm hiểu, tôi phát hiện ra nguyên nhân của sự disconnection này là do giá dầu thô mà giới truyền thông cũng như nhiều người trong giới kinh tế tài chính đề cập đến là giá dầu WTI (West Texas Intermediate) được trade trên NYMEX.

Điều đáng nói là các contract trade WTI trên NYMEX qui định sản phẩm này sẽ được giao tại Cushing, Oklahoma, một thị trấn nằm ở miền trung nước Mỹ. Theo Eugen Weinberg (Commerzbank), tổng số lượng bể chứa ở Cushing chỉ là 20.5 triệu thùng (một tác giả khác cho rằng con số này khoảng 34 triệu thùng), trong khi hàng ngày khối lượng giao dịch vào khoảng 500-600 triệu thùng. Do vậy một khi cung nhiều hơn cầu như thời điểm hiện tại, khả năng lưu kho dầu thô tại Cushing rất kém dẫn đến tình trạng giá dầu ở đây bị sụt giảm nghiêm trọng.

Ngoài WTI, trên thế giới còn phổ biến một giá dầu tham chiếu khác là Brent Crude oil, trước đây được trade trên International Petroleum Exchange ở London, sau năm 2005 đã được trade trên IntercontinentalExchange (ICE). Thông thường WTI có giá cao hơn Brent, một phần vì chất lượng WTI tốt hơn, một phần vì Brent phải bị discount chi phí vận chuyển từ châu Âu sang Mỹ, thị trường tiêu thụ dầu thô lớn nhất thế giới. Tuy nhiên từ tháng 12/2008 giá Brent đã vượt lên giá WTI, có lúc cao hơn $10/thùng, nguyên nhân hoàn toàn vì các bể chứa ở Cushing đã đầy (theo Govanni Serio của GS).

Trong khi đó, vì lý do Brent thông thường rẻ hơn WTI nên nhiều nhà máy lọc dầu ở Mỹ đã được thiết kế chỉ để xử lý dầu Brent. Hơn nữa vì Cushing không phải là cảng biển nên để vận chuyển dầu thô từ đó đến các nhà máy lọc dầu buộc phải xây dựng đường ống. Điều này ngăn cản rất nhiều nhà máy lọc dầu ở Mỹ chuyển sang dùng WTI đang rẻ hơn thay vì dùng Brent.

Không chỉ ở Mỹ, hầu hết các nhà máy lọc dầu trên thế giới cũng đang sử dụng dầu thô với giá được link với giá Brent chứ không phải WTI, có lẽ một phần vì báo cáo này của Lehman Brothers vào năm 2007. Bởi vậy, giá xăng cả ở Mỹ và các nơi khác trên thế giới bị disconnected khỏi giá dầu thô WTI, nghĩa là trong khi báo đài vẫn thông tin giá WTI giảm, giá xăng vẫn tiếp tục tăng. Chắc phải một thời gian nữa người ta mới quen với việc report giá Brent thay vì giá WTI.