Headline vs core

Một bạn hỏi tôi cách dịch thuật ngữ headline và core CPI, tôi không biết dịch thế nào cho ngắn gọn và đủ ý. Bởi vậy tôi quyết định "outsource" câu hỏi này cho các commenters, hi vọng các bạn có phương án dịch hay. Dưới đây là giải thích (dài dòng) về 2 thuật ngữ này:

Headline CPI: là chỉ số giá (CPI) được các cơ quan thống kê quốc gia điều tra và công bố dựa trên một rổ hàng hóa trung bình mà người dân mua sắm. Sở dĩ có chữ "headline" vì tốc độ tăng giảm của chỉ số này (ie lạm phát) thường được báo chí đưa vào dòng tiêu đề của những bài về kinh tế, vd "Lạm phát tháng 1 là 0.7%". Headline ở đây nghĩa là tiêu để, nghĩa bóng là bề nổi.

Core CPI: là chỉ số giá tính theo rổ hàng hóa tương tự như rổ tính headline CPI nhưng loại bỏ lương thực/thực phẩm và năng lượng. Lý do loại bỏ 2 loại hàng hóa rất quan trọng này ra khỏi rổ tính core CPI vì giá của chúng thường thay đổi rất mạnh so với các mặt hàng khác, bởi vậy làm headline CPI bị nhiễu vì dao động quá nhiều. Core ở đây là cốt lõi, nhưng dịch như vậy có một điểm không hay là ngầm định food/energy không phải là những hàng hóa tiêu dùng cốt lõi, hoàn toàn không chính xác với đa số người dân.


Update: Cám ơn các bạn đã góp ý dịch. Chốt lại tôi thấy phương án dịch 2 thuật ngữ này như sau là hợp lý nhất:

- Headline CPI/inflation = chỉ số lạm phát toàn phần. Chữ "toàn phần" không dịch đúng chữ "headline" nhưng phản ánh khá chính xác ý nghĩa của thuật ngữ này và đủ ngắn (2 âm tương đương với headline). Khiếm khuyết duy nhất của cách dịch này là nó không phản ánh được nghĩa bóng của từ headline, nghĩa là đây là chỉ số lạm phát có tính bề nổi, giật gân mà báo chí đưa tin chứ không phải là chỉ số mà giới hoạch định chính sách hay giới professional quan tâm.

- Core CPI/inflation = chỉ số lạm phát lõi. Chữ "lõi" nghe hơi "vật lý" nhưng tốt hơn các chữ cốt lõi/cơ bản/cơ cấu vì nó ít có hàm ý food/energy không quan trọng. Lõi còn có nghĩa là nằm bên trong/chính giữa cũng phản ánh được hình ảnh volatility của food/energy price rất lớn nên sẽ nằm ngoài (bao phủ) phần volatility của các thành phần còn lại.