Total national financing

Bạn Hiếu Lê hỏi M2 và monetary base (B) khác nhau thế nào, tôi nghĩ đây là câu hỏi mà bất kỳ ai đã từng nhìn thấy công thức MV=PY cũng thắc mắc tương tự. M trong công thức này có thể hiểu là monetary base, nghĩa là tiền mặt và deposit của commercial banks tại ngân hàng trung ương (thường gọi là reserve). Đây là đại lượng mà ngân hàng trung ương có thể kiểm soát được trực tiếp bằng các nghiệp vụ tiền tệ của mình.

Tuy nhiên đại lượng này không có mấy giá trị về mặt thực tế nếu thị trường tài chính/ngân hàng đã phát triển đến một mức độ nhất định. Nên nhớ trong công thức MV=PY, vế trái biểu diễn tổng thanh toán cần thiết cho các hoạt động kinh tế và monetary base (B) chỉ là một phần rất nhỏ trong số tổng thanh toán đó. Về mặt lý thuyết, M1=B+ "một số công cụ thanh toán", M2=M1 + "một số công cụ thanh toán khác", M3 = M2+..... Vấn đề đưa những công cụ nào vào thành phần "một số công cụ thanh toán" trong các công thức trên tùy vào từng ngân hàng trung ương, miễn là họ hài lòng với đại lượng M1, M2,... là đại diện tương đối cho tổng phương tiện thanh toán.

Hôm qua Business Insider cho biết TQ đang nghiên cứu chuyển sang sử dụng một chỉ số mới gọi là Total national financing (TNF). Về cơ bản đây cũng là tổng của các phương tiện thanh toán bao gồm cả các công cụ tài chính bên ngoài hệ thống ngân hàng thương mại, vd bonds, equity. Theo một nghiên cứu của PBoC, TNF có correlation với các chỉ số kinh tế macro lớn hơn M2 và total credit. Do vậy PBoC tin rằng target TNF sẽ có tác dụng trực tiếp và hiệu quả hơn vào nền kinh tế so với targeting M2 hay total credit. Tất nhiên targeting TNF khó hơn nhiều vì nó vượt ra ngoài hệ thống ngân hàng thương mại truyền thống, không rõ PBoC sẽ làm thế nào. Dẫu sao đây cũng là điều policy makers của VN nên theo dõi và học hỏi.