Profit margin

[Tôi đang xem thử một số chỉ tiêu tài chính của Petrolimex nhân đọc bài báo này. Nếu tìm được điều gì thú vị về Petrolimex tôi sẽ viết thêm sau, trước mắt thấy chữ "lợi nhuận biên" (Bảng 12) có lẽ dịch từ "profit margin" có vẻ không ổn nên muốn viết vài dòng làm rõ.]

Chữ "margin" trong tiếng Anh dưới dạng danh từ thì thông thường có nghĩa là "lề sách", tức là khoảng trống giữa mép tờ giấy đến phần có in chữ (nghĩa đen). Những ai thường xuyên soạn văn bản trên máy tính chắc không xa lạ gì với khái niệm margin này (đo bằng inch hay cm). Nhưng cũng có lúc danh từ này và nhất là tính từ "marginal" lại có nghĩa là "bên lề" (trái ngược với trong trung tâm) được dùng với nghĩa bóng. Ví dụ "at the margin" là nằm ở bên lề/ngoài xa, hay "marginal group" là nhóm người ở "bên lề xã hội". Tính từ marginal khi được dịch thành "biên" như trong "marginal cost" phản ánh đúng ý nghĩa của từ gốc trong tiếng Anh là chi phí xa nhất (cho sản phẩm có số thứ tự lớn nhất). Tuy nhiên "profit margin" dịch thành "lợi nhuận biên" thì không chuẩn về mặt ngữ nghĩa. Danh từ "margin" ở đây phải hiểu theo cách thứ nhất nghĩa là khoảng cách (giữa chi phí và giá bán/doanh thu) chứ không phải ngoài biên. Tôi nghĩ chữ "profit margin" dịch thành "tỷ lệ lợi nhuận" hay "tỷ suất lợi nhuận" thì hợp lý hơn.

Update: Bảng 15 (tr. 49) của tài liệu này dùng thuật ngữ "tỷ lệ lợi nhuận"